Yaxın bir neçə gündə ərzaqlıq buğdanın Azərbaycanda daha da bahalaşması müşahidə edilə bilər.

Belə ki, əvvəllər 27 manata satılan 50 kiloqramlıq un kisəsi hazırda satış məntəqələrində 32 manata təklif olunur.

Maraqlıdır, unun qiymətində yüksək artım hansı səbəblərlə bağlı ola bilər? Yəni, hansı amillər bahalaşmaya gətirib çıxarıb? Bu bahalaşma ərzaqlıq buğda bazarında hansı ciddi nəticələrə səbəb olacaq? Çörəyin qiymətində yenidən artım gözlənilirmi?

Məsələ ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov “Cebhe.info”-ya bildirib ki, son zamanlar iqlim dəyişiklikliyi nəticəsində məhsuldarlığın azalması, eyni zamanda Rusiya-Ukrayna müharibəsinin daha şiddətli mərhələyə daxil olması qiymətlərə öz təsirini göstərir:

“Böyük ehtimalla, 2024-ci ilin ikinci yarısında qlobal proseslər fonunda bazara tədarük olunan taxılın həcmində azalma müşahidə olunacaq. Rusiya və Qazaxıstanda olduğu kimi Azərbaycanda da hava şəraitinin dəyişməsi səbəbindən məhsuldarlığın yüksək olacağı ilə bağlı heç bir gözlənti yoxdur. Bütün bunların fonunda unun qiymətində bahalaşma olacaq”.

Unun qiymətində bilərəkdən süni qiymət artımına yol verilməsi ilə bağlı səsləndirilən iddialara münasibət bildirən R.Həsənov bunun absurd olduğunu bildirib:

“Bir müddət bundan əvvəl unun qiymətinin düşməsi nəticəsində çörəyin qiymətində də ucuzlaşma müşahidə olundu. Bildirim ki, çörəyin maya dəyərinin formallaşmasında unun 30 %-lik payı var. Əgər unun qiyməti 0-a düşərsə, bu, o demək deyil ki, çörəyin qiyməti 0 olmalıdır.

Çünki burada əməkhaqqı daxil, yanacaq xərcləri, eləcə də digər xərclər var. Əhali daha çox "Zavod çörəyi" adı ilə tanınan çörəkləri alır. Hansı ki, hökumət bu sahəyə daha çox diqqət göstərir.

Amma digər çörək növləri var ki, rayonlarda kifayət qədər böyük bazara malikdir. Unun qiymətində artım özəl şirkətlərin istehsal etdiyi çörəklərin qiymətlərində artıma səbbə olur. Yəni, özəl şirkətlər bazar qiymətlərinə dərhal reaksiya verirlər.

Hesab etmirəm ki, indiki şərtlər daxilində hökumət süni qiymət artımına yol versin. Əslində hökumətin əsas hədəfi bazarda inflyasiyanın səviyyəsini stabilləşdirməkdir”.

Ekspert əlavə edib ki, unun bahalaşması ərzaqlıq buğda məhsullarının qiymətlərinə də öz təsirini göstərəcək:

“Çörək və şirniyyat məhsullarının istehsalıda un əsas xammal hesab olunur. Unun qiymətində artımın baş verdiyi təqdirdə həmin məhsulların maya dəyərində də artım baş verəcək.

Bununla yanaşı, bazarda ərzaqlıq buğda məhsullarının qiymətinə təsir göstərən digər amillər də var. Bu amillər arasında vətəndaşların alıcılıq gücü çox mühüm faktordur. Təbii ki, qiymət artımına getmək istehsalçı üçünü o qədər də rahat deyil.

Əgər bazarda bu təşəbbüslər dəstəklənərsə, müəyyən mənada qiymətlər mərhələli şəkildə artır. Yaxın zamanda bazarda əvəzedici məhsulların qiymətlərində də ciddi bahalaşma müşahidə ediləcək”.