Milli Elmlər akademiyasının Genetikanın əsasları institutunun Saray qəsəbəsindəki *seleksiya sahəsindən danışanda adamın ürəyi ağrıyır.Bəli, bura* əslində seleksiya sahəsi deməyin özü məncə günah sayılardı .Sarayı yaxşı tanıyanlar yəqin ki, yolun kənarındakı köhnə,solgun rəngli primitiv dəmir qapılı ərazidən söhbət getdiyini əsla anlamamış deyillər.Həmin ərazinin, yəni seleksiya sahəsinin 2003-cü ildə yaradılmış akademiyanın Genetikanın əsasları adlı institunun təcrübə sahəsi olduğu kimsəyə sirr deyil.
Amma gəlin görək həmin əraziyə seleksiya sahəsi demək olarmı?Çox az hissəsindən istifadə olunan ərazinin böyük bir hissəsinin kol -kos basmış vəziyyətdə olması buradakı xoşagəlməz vəziyyətin ilk xəbərvericisidir.Seksiya sahəsi deyəndə adamın gözləri önündə qeyri -adiliyi ilə seçilən zövq oxşayan gözəl , əsrarəngiz bir bağ canlanır.
Amma görünən “dağa “nə bələdçi?Bunu adı var, özü yox da adlandırmaq olar.Ötən illər ərzində buranın əslində kimlər üçünsə baş qarışdırıcı bir vasitə olduğunu kənardan sezməmək mümkün deyil. Buranın institut rəhbərliyinin gözündən -könlündən uzaq düşən baxımsız bir əraziyə çevrilməsi adamda təəccüb dogrurur .Gözdən pərdə asmaqdan ötrü adda -budda soya , müxtəlif agac , bitki, tərəvəz növləri, məsələn,yemiş,qarpız daha nə bilim nələrin bu məkanda sınaq əkinləri həyata vəsiqə qazanır.Qarpız dedim, yadıma bu il oradakı bir hektar ərazidə əkilmiş yemiş -qarpızın fəna aqibəti düşdü .80 ton qarpız-yemiş götürülməsi nəzərdə tutulan sahə çoxsaylı kimyəvi dərman və kübrələrin təsirindən necə deyərlər,aglar günə qaldı.”Eksperimentlər”yüzdən çox qarışımın təsirindən üç gün sonra məhsulun iç hissəsinun ağarması ilə yekunlaşır.Üz qarası olan ağarma,bax, buna deyərlər. Məhsulun zay olması, təcrübənin hədərə getməsi, xeyli vəsaitin boş yerə xərclənməsi heç kimsəni maraqlandırmadı rəhbərlikdə, sanki elə belə də olmalı imiş.Kimsədən məsuliyyət tələb olunmadı, cəzalandırılmadı da . Belə bədxərcliklər burada adət halını alıb axı.
Bir yeni bugda sortu almaq üçün ömrunün 17 ilini həsr edib heç bir uğur qazana bilməyən professorumuz da olub,elə seleksiya sahlsində təcrübələr apara -apara dünyasını dəyişib.
Əslində seleksiya sahəsində ən müxtəlif təcrübələr səbəbindən boş ver tapılmamalıdır . Təcrübə aparmaq üçün əlavə sahəyə ehtiyac olmalıdır.
Bəli, institutun seleksiya işi üzrə Saray bölməsində reallıq bundan ibarətdir.
İnstitutun başlıca fəaliyyət istiqamətlərindən biri mədəni bitkilərin , onların yabanı əcdadlarının nadir, qiyməti, itməkdə olan nəslinin inventarlaşdırması, bərpa edilib qorunub saxlanılmasından ibarətdir .
Amma elmi məsələlər burada arxa plana keçib.Daha böyük mənfəət əldə etmək başlıca məqsədə çevrilib.
Təsəvvür edin ki, seleksiya sahəsində akademiya işçiləri üçün seleksiya sahəsində”Alimlər şəhərciyi”yaşayış kompleksi tikmək ideyası digər məsələləri arxa plana keçirib.
2017-ci ildə Saray seleksiya sahəsində akademiyanın işçiləri üçün hündürmərtəbəli binaların tikilməsi,şəhərcik salınması üçün hərəkətə keçilib, artıq bir bina sakinlərini qəbul edib,”Alimlər şəhərciyi”nin ikinci binasının tikintisi davam etməkdədir.
Əlbəttə, alimlərin sosial problemlərinin həll edilməsinə diqqət və qayğı göstərilməsi alqışa layiq hadisədir.
Amma iş burasındadır ki, belə sosial layihələri boş, əkin üçün istifadıyə yararsız ərazilərdə tikmək daha münasibdir . Üstəlik tikiləcək yer kollektivlə razılaşdırılmalıdır.Eşitdiyimizə görə alimlərin əksəriyyəti kompleksin tikildiyi yerin şəhərdən uzaq olması səbəbindən orada mənzil almaq istəmir.Bəzilərinə də elə bu lazımdı olmaya?
Axı aləmlərə mənzillər daha ucuz qiymətə satılır, kənar şəxslərin ödənişinin isə daha yüksək olacağı şəksizdir.
Kompleksin tikintisi Saraydakı seleksiya sahəsini tamam yaddan çıxarıb.
Deyilənə görə bu yaxınlarda başıbəlalı seleksiya sahəsinin Elm və Təhsil nazirliyinin tabeliyinə veriləcəyi gözlənilir…